ဒီလုိေန ့မ်ဳိးမွာ တခ်ဳိ ့ႏိုင္ငံေတြက လူငယ္ေတြစည္ကားတတ္တဲ့ ေနရာမ်ဳိးမွာ အကာအကြယ္ပစၥည္းေတြ၊ လက္္ကမ္းစာေစာင္ေလးေတြ ေ၀ငွတတ္ၾကပါတယ္။တခ်ဳိ ့စာနယ္ဇင္းေတြက်ေတာ့လည္း ဒီဇင္ဘာ ၁ရက္ေန ့ေရာက္တုိင္း ခုခံအားက်ဆင္းျခင္း တုိက္ဖ်က္ေရးအတြက္ လႈပ္ေဆာ္ေဆာင္းပါးေလးေတြ ေဖာ္ျပတတ္ၾကပါတယ္။
………………………………………………………………………………
က်န္းမာေရးအဖြဲ ့အစည္းတစ္ခုရဲ့ စစ္တမ္းေကာက္ယူခ်က္အရ လိင္တူဆက္ဆံတတ္ၾကတဲ့့ အမ်ဳိးသားမ်ားဟာ HIV ေရာဂါကူးစက္ျခင္း ပိုမိုမ်ားျပားလာတာကို ေတြ ့ရိွရပါတယ္။ ဒီလုိမ်ဳိး ေရာဂါျဖစ္ပြားရတာဟာ ကိုယ့္ရဲ့ လိင္ဆက္ဆံဖက္ကို ယုံၾကည္လြန္းျပီး အကာအကြယ္ မသုံးၾကလုိ ့ပါ။HIV ေရာဂါပိုး ကူးစက္ႏိုင္တဲ့ အေၾကာင္းရင္း ကေတာ့ လိင္ဆက္ဆံတိုင္း အကာအကြယ္သုံးျခင္း မျပဳတာမ်ဳိး၊မူးယစ္ေဆးကို ေသြးေၾကာထဲ ထိုးတာမ်ဳိး၊လိင္ဆက္ဆံေဖာ္ မ်ားလြန္းတဲ့ သူမ်ဳိးေတြမွာ အမ်ားဆုံး ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
၂၀၁၂ခုနစ္မွာ ကမာၻ ့က်န္းမာေရးအဖြဲ ့အစည္းရဲ့ အဆုိျပဳခ်က္အရ HIV ေရာဂါပိုုးကူးစက္ခံရသူေပါင္း ၁,၁၅၇,၅၈၉ ဦးခန္ ့ ရိွျပီး ဆက္လက္ အသက္ရွင္သန္ခြင့္ ရၾကတဲ့ သူေတြကေတာ့ ၄၆၄,၄၁၄ သာ ရိွပါတယ္။
ေနာက္ျပီး ARV ေခၚ ဗိုင္းရပ္ကာကြယ္ေဆး ရရိွၾကတဲ့ လူေတြကေတာ့ ၂၂၅,၂၇၂ ဦးခန္ ့ရိွပါတယ္။ ARV ေဆး၀ါးဟာ ေရာဂါကူးစက္ခံရသူကို ဆက္လက္ အသက္ရွင္ေနထိုင္ဖို ့ မ်ားစြာ အေထာက္အကူ ျပဳအတြက္ မႏွစ္က ေရာဂါကူးစက္မႈ ႏႈန္းထားနဲ ့ ယွဥ္ရင္ က်ဆင္းသြားေပမယ့္ ခုနက ေျပာသြားတဲ့ လိင္တူဆက္ဆံတတ္တဲ့ အမ်ဳိးသားေတြက်ေတာ့ ေရာဂါကူးစက္ႏႈန္း
ပိုမုိမ်ားျပားလာပါတယ္။ဒါဟာ တျဖည္းျဖည္းနဲ ့တုိးတက္မ်ားျပားလာမယ့္ ျပႆနာပါ။ဒီျပႆနာ ျဖစ္ပြားရာကို အေျဖရွာၾကည့္တဲ့အခါ အြန္လိုင္းကေနတစ္ဆင့္ လိင္ဆက္ဆံေဖာ္ေတြ ရွာတတ္ၾကတဲ့ အခ်က္ကို ေတြ ့ရပါတယ္။facebook မွာဆုိရင္လည္း ဂရုတစ္ခုဖြဲ ့ျပီး အျပန္အလွန္ ကိုယ့္ဓာတ္ပုံ
သူ ့ဓာတ္ပုံ တင္ၾကရင္းနဲ ့ သေဘာတူရင္ ခ်ိန္းေတြ ့တတ္ၾကပါတယ္။အဲဒီကေနတစ္ဆင့္ အကာအကြယ္မသုံးဘဲ ျပဳမႈလာၾကပါတယ္။ဒါ့ေၾကာင့္လည္း အခုေနာက္ပိုုင္း လိင္တူဆက္ဆံၾကတဲ့ အမ်ဳိးသားေတြထဲမွာ ေရာဂါပိုးကူးစက္ႏႈန္း ပိုမုိမ်ားျပားလာတာပါ။အဆိိုးဆုံ
ေနာက္ထပ္ ေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့အခ်က္ကေတာ့ တစ္မိနစ္မွာ လူရွစ္ဦးခန္ ့ေလာက္ကို HIV ေရာဂါပိုးကူးစက္ခံရတာပါပဲ။ျမန္
၁၂၀၀၀၀ေက်ာ္ ရိွတဲ့အထဲမွာ သုံးပုံတစ္ပုံေလာက္ပဲ ARVs ေဆး၀ါး ရရိွၾကတာပါ။အခုေနာက္ပိုင္း အဖြဲ ့အစည္းမ်ားရဲ့ ပူေပါင္းပါ၀င္မႈေတြေၾကာင့္ARVs ေဆး၀ါးကို ပိုမိုရရိွလာႏိုင္မယ္လုိ ့
သိရိွထားပါတယ္။
………………………………………………………………………………
HIV ေရာဂါပိုးကူးစက္ခံရတဲ့သူေတြထဲက ၈၃ရာခုိင္ႏႈန္းဟာ လိင္ဆက္ဆံလို ့ ကူးစက္ခံရတာပါ။ ေနာက္ထပ္ ေရာဂါပိုးကူးစက္ခံရမယ့္ အလားအလာေတြကေတာ့
ေသြးသြင္းတာမ်ဳိး၊အပ္တစ္ေခ်ာင္း
HIV မကူးစက္ႏိုင္ပါဘူး။
က်န္းမာေရး၀န္ၾကီးဌာနရဲ့ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၂၀၁၄ခုနစ္အတြင္း HIV ေရာဂါပိုး ကူးစက္ခံရသူေပါက္ တစ္သိန္းကိုးေသာင္း ၀န္းက်င္ခန္ ့ရိွျပီး အသက္ဆယ့္ငါးႏွစ္အထက္ အရြယ္ေတြ အျဖစ္မ်ားတယ္လုိ ့ သိရိွရပါတယ္။HIV ေရာဂါပိုး အကူးစက္ခံရဆုံး သူေတြကေတာ့ ေဆးထုိးအပ္ျဖင့္ မူးယစ္ေဆးကို အေၾကာထဲ ထုိးသြင္းတဲ့ သူေတြ၊လိင္တူခ်င္းဆက္ဆံတတ္ၾကတဲ့ အမ်ဳိးသားေတြနဲ ့ လိင္အလုပ္သမေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။
ကုိယ့္ကိုုယ္ကို HIV ေရာဂါပိုး ရိွျပီးလား မရိွဘူးလား ဆုိတာကို ေသြးစစ္ျပီး သိရိွႏိုင္သလုိ တျခားနည္းလမ္းေတြနဲ ့လည္း သိရိွႏိုင္ပါတယ္။ေရာဂါပိုး ကူးစက္ခံရပါက ႏွစ္ပတ္၊သုံးပတ္ အတြင္း သာမန္အဖ်ားမ်ဳိးေတြ ၀င္လာတတ္ပါတယ္။လည္ေခ်ာင္း နာလာမယ္၊ေခါင္းကိုက္လာမယ္၊ကိုယ္
၁၀ရက္ကေန ၁၄ရက္အထိ ျဖစ္လာႏိုင္ျပီး အလုိလုိေနရင္းနဲ ့ ျပန္ေပ်ာက္သြားတတ္ပါတယ္။ အဲဒီလို ျဖစ္ျပီးရင္ HIV ေရာဂါပိုး ရိွမရိွ ဆုိတာကို ေသြးစစ္ၾကည့္ၾကဖုိ ့ တုိက္တြန္းလုိပါတယ္။
………………………………………………………………………………
ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ ခုခံအားက်ဆင္းမႈ ကူးစက္ေရာဂါကို ကာကြယ္ႏိုင္တဲ့ အေကာင္းဆုံး နည္းလမ္းကေတာ့လိင္ဆက္ဆံတုိင္း အကာအကြယ္သုံးၾကတဲ့ နည္းလမ္းပါပဲ။ဘယ္သူ ့ကိုမွ လြယ္လြယ္နဲ ့ အယုံအၾကည္မထားဘဲ အကာအကြယ္ေတြ ေဆာင္ထားၾကပါလုိ ့ေျပာပါရေစ။ၾကိဳတင္ကာကြယ္မွ အရာရာ စိုေျပႏိုင္မွာပါ…။
စာဖတ္ပရိသတ္မ်ားအားလုံး စိတ္ခ်မ္းေျမ့ၾကပါေစ…။
ေထာ္ဦး(ဘားအံကြန္ပ်ဴတာ)
စံေတာ္ခ်ိန္သတင္းစာ
၂.၆.၂၀၁၅(အဂၤါေန ့ထုတ္)
က်န္းမာေရးအဖြဲ ့အစည္းတစ္ခုရဲ့ စစ္တမ္းေကာက္ယူခ်က္အရ လိင္တူဆက္ဆံတတ္ၾကတဲ့့ အမ်ဳိးသားမ်ားဟာ HIV ေရာဂါကူးစက္ျခင္း ပိုမိုမ်ားျပားလာတာကို ေတြ ့ရိွရပါတယ္။ ဒီလုိမ်ဳိး ေရာဂါျဖစ္ပြားရတာဟာ ကိုယ့္ရဲ့ လိင္ဆက္ဆံဖက္ကို ယုံၾကည္လြန္းျပီး အကာအကြယ္ မသုံးၾကလုိ ့ပါ။HIV ေရာဂါပိုး ကူးစက္ႏိုင္တဲ့ အေၾကာင္းရင္း ကေတာ့ လိင္ဆက္ဆံတိုင္း အကာအကြယ္သုံးျခင္း မျပဳတာမ်ဳိး၊မူးယစ္ေဆးကို ေသြးေၾကာထဲ ထိုးတာမ်ဳိး၊လိင္ဆက္ဆံေဖာ္ မ်ားလြန္းတဲ့ သူမ်ဳိးေတြမွာ အမ်ားဆုံး ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
၂၀၁၂ခုနစ္မွာ ကမာၻ ့က်န္းမာေရးအဖြဲ ့အစည္းရဲ့ အဆုိျပဳခ်က္အရ HIV ေရာဂါပိုုးကူးစက္ခံရသူေပါင္း ၁,၁၅၇,၅၈၉ ဦးခန္ ့ ရိွျပီး ဆက္လက္ အသက္ရွင္သန္ခြင့္ ရၾကတဲ့ သူေတြကေတာ့ ၄၆၄,၄၁၄ သာ ရိွပါတယ္။
ေနာက္ျပီး ARV ေခၚ ဗိုင္းရပ္ကာကြယ္ေဆး ရရိွၾကတဲ့ လူေတြကေတာ့ ၂၂၅,၂၇၂ ဦးခန္ ့ရိွပါတယ္။ ARV ေဆး၀ါးဟာ ေရာဂါကူးစက္ခံရသူကို ဆက္လက္ အသက္ရွင္ေနထိုင္ဖို ့ မ်ားစြာ အေထာက္အကူ ျပဳအတြက္ မႏွစ္က ေရာဂါကူးစက္မႈ ႏႈန္းထားနဲ ့ ယွဥ္ရင္ က်ဆင္းသြားေပမယ့္ ခုနက ေျပာသြားတဲ့ လိင္တူဆက္ဆံတတ္တဲ့ အမ်ဳိးသားေတြက်ေတာ့ ေရာဂါကူးစက္ႏႈန္း
ပိုမုိမ်ားျပားလာပါတယ္။ဒါဟာ တျဖည္းျဖည္းနဲ ့တုိးတက္မ်ားျပားလာမယ့္ ျပႆနာပါ။ဒီျပႆနာ ျဖစ္ပြားရာကို အေျဖရွာၾကည့္တဲ့အခါ အြန္လိုင္းကေနတစ္ဆင့္ လိင္ဆက္ဆံေဖာ္ေတြ ရွာတတ္ၾကတဲ့ အခ်က္ကို ေတြ ့ရပါတယ္။facebook မွာဆုိရင္လည္း ဂရုတစ္ခုဖြဲ ့ျပီး အျပန္အလွန္ ကိုယ့္ဓာတ္ပုံ
သူ ့ဓာတ္ပုံ တင္ၾကရင္းနဲ ့ သေဘာတူရင္ ခ်ိန္းေတြ ့တတ္ၾကပါတယ္။အဲဒီကေနတစ္ဆင့္ အကာအကြယ္မသုံးဘဲ ျပဳမႈလာၾကပါတယ္။ဒါ့ေၾကာင့္လည္း အခုေနာက္ပိုုင္း လိင္တူဆက္ဆံၾကတဲ့ အမ်ဳိးသားေတြထဲမွာ ေရာဂါပိုးကူးစက္ႏႈန္း ပိုမုိမ်ားျပားလာတာပါ။အဆိိုးဆုံ
ေနာက္ထပ္ ေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့အခ်က္ကေတာ့ တစ္မိနစ္မွာ လူရွစ္ဦးခန္ ့ေလာက္ကို HIV ေရာဂါပိုးကူးစက္ခံရတာပါပဲ။ျမန္
၁၂၀၀၀၀ေက်ာ္ ရိွတဲ့အထဲမွာ သုံးပုံတစ္ပုံေလာက္ပဲ ARVs ေဆး၀ါး ရရိွၾကတာပါ။အခုေနာက္ပိုင္း အဖြဲ ့အစည္းမ်ားရဲ့ ပူေပါင္းပါ၀င္မႈေတြေၾကာင့္ARVs ေဆး၀ါးကို ပိုမိုရရိွလာႏိုင္မယ္လုိ ့
သိရိွထားပါတယ္။
………………………………………………………………………………
HIV ေရာဂါပိုးကူးစက္ခံရတဲ့သူေတြထဲက ၈၃ရာခုိင္ႏႈန္းဟာ လိင္ဆက္ဆံလို ့ ကူးစက္ခံရတာပါ။ ေနာက္ထပ္ ေရာဂါပိုးကူးစက္ခံရမယ့္ အလားအလာေတြကေတာ့
ေသြးသြင္းတာမ်ဳိး၊အပ္တစ္ေခ်ာင္း
HIV မကူးစက္ႏိုင္ပါဘူး။
က်န္းမာေရး၀န္ၾကီးဌာနရဲ့ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၂၀၁၄ခုနစ္အတြင္း HIV ေရာဂါပိုး ကူးစက္ခံရသူေပါက္ တစ္သိန္းကိုးေသာင္း ၀န္းက်င္ခန္ ့ရိွျပီး အသက္ဆယ့္ငါးႏွစ္အထက္ အရြယ္ေတြ အျဖစ္မ်ားတယ္လုိ ့ သိရိွရပါတယ္။HIV ေရာဂါပိုး အကူးစက္ခံရဆုံး သူေတြကေတာ့ ေဆးထုိးအပ္ျဖင့္ မူးယစ္ေဆးကို အေၾကာထဲ ထုိးသြင္းတဲ့ သူေတြ၊လိင္တူခ်င္းဆက္ဆံတတ္ၾကတဲ့ အမ်ဳိးသားေတြနဲ ့ လိင္အလုပ္သမေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။
ကုိယ့္ကိုုယ္ကို HIV ေရာဂါပိုး ရိွျပီးလား မရိွဘူးလား ဆုိတာကို ေသြးစစ္ျပီး သိရိွႏိုင္သလုိ တျခားနည္းလမ္းေတြနဲ ့လည္း သိရိွႏိုင္ပါတယ္။ေရာဂါပိုး ကူးစက္ခံရပါက ႏွစ္ပတ္၊သုံးပတ္ အတြင္း သာမန္အဖ်ားမ်ဳိးေတြ ၀င္လာတတ္ပါတယ္။လည္ေခ်ာင္း နာလာမယ္၊ေခါင္းကိုက္လာမယ္၊ကိုယ္
၁၀ရက္ကေန ၁၄ရက္အထိ ျဖစ္လာႏိုင္ျပီး အလုိလုိေနရင္းနဲ ့ ျပန္ေပ်ာက္သြားတတ္ပါတယ္။ အဲဒီလို ျဖစ္ျပီးရင္ HIV ေရာဂါပိုး ရိွမရိွ ဆုိတာကို ေသြးစစ္ၾကည့္ၾကဖုိ ့ တုိက္တြန္းလုိပါတယ္။
………………………………………………………………………………
ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ ခုခံအားက်ဆင္းမႈ ကူးစက္ေရာဂါကို ကာကြယ္ႏိုင္တဲ့ အေကာင္းဆုံး နည္းလမ္းကေတာ့လိင္ဆက္ဆံတုိင္း အကာအကြယ္သုံးၾကတဲ့ နည္းလမ္းပါပဲ။ဘယ္သူ ့ကိုမွ လြယ္လြယ္နဲ ့ အယုံအၾကည္မထားဘဲ အကာအကြယ္ေတြ ေဆာင္ထားၾကပါလုိ ့ေျပာပါရေစ။ၾကိဳတင္ကာကြယ္မွ အရာရာ စိုေျပႏိုင္မွာပါ…။
စာဖတ္ပရိသတ္မ်ားအားလုံး စိတ္ခ်မ္းေျမ့ၾကပါေစ…။
ေထာ္ဦး(ဘားအံကြန္ပ်ဴတာ)
စံေတာ္ခ်ိန္သတင္းစာ
၂.၆.၂၀၁၅(အဂၤါေန ့ထုတ္)
အသိပညာေပးေလး လူငယ္လူရြယ္တိုင္းဖတ္သင့္တယ္ ...
ReplyDeleteစကားမစပ္ ေပ်ာက္ေနတာၾကာေပါ့ ေမာင္ေထာ္ဦးေရ။